Alkohol. Tylko dla pełnoletnich
0

Tyskie Browary Książęce

Należące do Kompanii Piwowarskiej Tyskie Browary Książęce to najdłużej działający nieprzerwanie browar w Polsce, a dziś – również jeden z najnowocześniejszych browarów w Europie. Rocznie mogą uwarzyć prawie 8 mln hl piwa. Rodowód browaru sięga początków XVII wieku – pierwsze zapiski na jego temat pochodzą z 1613 roku. Na ziemie polskie, podobnie jak do całej Europy, technologię warzenia piwa sprowadzili średniowieczni mnisi. Rozwój piwowarstwa stał się możliwy dzięki rozmaitym przywilejom, m.in. „porządkowi piwnemu”. Zezwalał on na warzenie chmielowego napoju i jego spożycie w miejscu wytworzenia. Dzięki przywilejowi zaczęły powstawać niewielkie browary, szczególnie na Śląsku, gdzie piwo szybko stało się ulubionym napojem górników. Piwne wytwórnie z reguły nie utrzymywały się jednak zbyt długo na rynku.

 

Do wyjątków należał browar z Tychów. Za oficjalną datę założenia browaru uznaje się rok 1629. Z tego okresu pochodzi następująca wzmianka ze spisu nieruchomości Państwa Pszczyńskiego: „ten folwark posiada znaczne prawo piwowarskie, można tu co tydzień piwo warzyć, przynosi przeto znaczną korzyść.” W 1999 roku minęła 370 rocznica założenia wytwórni. Tyskie Browary Książęce są jedynym polskim zakładem z branży piwnej, który może poszczycić się tak długą nieprzerwaną historią działalności. Dość szybko, bo już na początku XVII wieku browar został przystosowany do wysyłki piwa beczkami. Nie ograniczał się do sprzedawania piwa w miejscu warzenia, jak to zwykle czyniły ówczesne browary. Dowodzi to dynamicznego, jak na owe czasy, rozwoju zakładu.

 

O jakości tyskiego piwa niech świadczy fakt, że posyłano po nie z zamku książąt pszczyńskich, choć istniał tam również stosunkowo duży browar. Aby podnieść jakość warzonego trunku zdecydowano się w Tychach na przyzakładową uprawę chmielu, co zapewniało dostawy najlepszego surowca, odpowiadającego wymogom procesu technologicznego. Przez ponad 200 lat tyskie browary należały do rodziny Promniców, baronów z Pszczyny. W 1861 roku przeszły w ręce innej szlacheckiej familii – książąt Hochbergów. Na ten czas przypada jeden z najbardziej dynamicznych okresów rozwoju w historii browarów. Właściciel zakładu książę Jan XI, zwany przez Górnoślązaków „Starym księciem”, był wielkim miłośnikiem piwowarstwa i poświęcał wiele czasu sprawom tyskiego browaru. On też, wraz ze swymi współpracownikami, przyczynił się do rozkwitu przedsiębiorstwa w drugiej połowie XIX wieku.

 

Przemyślane inwestycje takie jak zakup nowoczesnych maszyn, rozbudowa browaru (np. sztuczna chłodnia, poszerzenie fermentowni) sprawiły, że u schyłku ubiegłego stulecia w browarze warzono 100 000 hektolitrów piwa rocznie. Wynik ten stawiał zakład z Tychów w pierwszym szeregu europejskich piwowarów. Tyskie Browary Książęce (tak odtąd oficjalnie nazywała się firma) stały się dobrze rozwiniętym i nowocześnie zarządzanym browarem. Tyskiemu browarowi nie zaszkodziła nawet konkurencja Browaru Obywatelskiego, który działał w mieście od 1897 roku. W niedługim czasie większość jego akcji została wykupiona przez Browar Książęcy i od 1918 roku oba zakłady były zarządzane pod wspólnym kierownictwem. W czasie II wojny światowej browar przeszedł pod zarząd komisaryczny Rzeszy Niemieckiej. Podczas okupacji w tyskich browarach warzone było piwo dla niemieckiej armii. Ze względu na małą zawartość słodu, surowca wówczas deficytowego, napój ten miał znacznie gorszą jakość niż warzone zwykle trunki. Koniec wojny zastał browar niezniszczony choć mocno zaniedbany i niedoinwestowany.

 

Po wyzwoleniu, w styczniu 1945 roku, zakład został przejęty przez pracowników. Pół roku później ruszyło warzenie, firmę zaś upaństwowiono. Po upływie 50 lat Browary Tyskie zostały sprywatyzowane. W 1999 roku Tyskie Browary Książęce połączyły się z LECH Browary Wielkopolski tworząc wspólnie Kompanię Piwowarską S.A (w 2003 roku do KP dołączył białostocki browar Dojlidy). Obecnie Tyskie Browary Książęce to największy browar grupy SABMiller (właściciela KP) w Europie. W wyniku realizowanego właśnie planu inwestycyjnego (rozbudowa warzelni, linii rozlewniczej oraz zbiorników fermentacyjnych i leżakowych) osiągnie niebawem zdolności warzenia rzędu 8 mln hl rocznie. Oprócz piwa Tyskiego warzy się w nim m.in. piwo Pilsner Urquell (tyski browar jako pierwszy w Europie uzyskał licencję na warzenie tego piwa poza Czechami).