Historia kapsla w pigułce

W dzieciństwie zbierało się kapsle, rysowało kredą tor, naklejało na kapsel flagę ulubionego kraju i cały „Wyścig Pokoju” był gotowy.

Prozaicznie rzecz ujmując: kapsel to najpopularniejsze zamknięcie szklanej butelki. Jego wynalazcą był Amerykanin William Painter i tak w 1892 roku w Baltimore powstał Crown Cork, czyli pierwszy kapsel. Firma Paintera zaczęła wprowadzać kapsle do produkcji oraz zmieniła nazwę na „Crown Cork and Seal Company”.

Choć nowe zamkniecie butelek było rewolucyjne, na szeroka skalę zaczęto wykorzystywać je dopiero wraz z automatyzacją rozlewu piwa od lat 50-tych XX wieku. Przypatrzcie się dobrze każdej butelce, nawet w zwykłym na pozór kapslu zaklęta jest niesamowita, kreatywna historia. Kapsle jako jednorazowy produkt i genialny wynalazek Pintera, zainspirowały jednego ze sprzedawców w „Crown Cork and Seal Company” do własnej inwencji. Był nim King C. Gillette, który wymyślił jednorazowe ostrza do maszynek do golenia.

Nie każdy wie, że wcześniej kapsle zamiast uszczelki wewnętrznej posiadały korek. Wymiary kapsli są zestandaryzowane, a każdy z nich ma 21 ząbków, czyli mamy oczko! ;) To właśnie na nich jest sygnatura zakładu, który go wyprodukował. Najnowszą generacją kapsli są tzw. „twist offy”, które nie wymagają otwieracza oraz twist-off-soft (29 ząbków!), można je po prostu odkręcić. Pewnie już nieraz spotkaliście kapsle z zawleczką, ich profesjonalna nazwa to ring crown.

A co działo się na naszym podwórku? Na przełomie XIX i XX wieku w Polsce prężnie działała Krajowa Fabryka Korków Józefa Gardolińskiego w Złoczowie pod Lwowem. Piwo było zamykane jednorazowymi korkami z wypaloną dwustronnie nazwą browaru i znakiem firmowym. Potem korek został naturalnie wyparty (łezka się kręci). Natomiast, co ciekawe, najdłużej utrzymał się on na butelkach piw specjalnych, np. porterów.

Jeśli kojarzycie porcelanowe korki, to dobrze wiedzieć, że weszły do obiegu na początku XX wieku i zostały opatentowane przez niemieckiego Siemensa. W latach 1910-1960 takie korki stosowano w Tychach. W Browarze Książęcym zaczęto próby z kapslem koronkowym na początku lat 20-tych XX wieku, jednak prawdziwy kapslowy boom to dopiero lata 50, kiedy nastała era automatycznego rozlewu piwa. Dopiero w latach 80 pojawiły się litografe na kapslach, a najstarsze rarytasy wzbogacają kolekcje birofilskie.

Źródła: 1, 2, 3