Bawarskie Prawo Czystości – słyszeliście?

Bawarskie Prawo Czystości zakłada, że piwo powinno składać się wyłącznie z wody, słodu i chmielu. Zapraszamy na małą podróż w czasie!

BAWARSKIE PRAWO CZYSTOŚCI – HISTORIA

Jeszcze w średniowieczu piwem nazywany był prawie każdy sfermentowany trunek sporządzony na bazie nasion – w odróżnieniu od napojów alkoholowych na bazie owoców (wina).  Z biegiem czasu słodkawy napój, będący ówczesnym piwem zaczęto doprawiać rozmaitymi  ziołami oraz ich przeróżnymi mieszankami. Wśród nich największą popularność zdobył właśnie chmiel, który nadawał napojom przyjemny aromat i goryczkę.

W wiekach średnich piwo robiono głównie z pszenicy lub żyta, zaś jęczmień rzadziej bywał w kręgu zainteresowania średniowiecznych piwowarów. Uważano go wtedy za zboże pośledniejszego gatunku, najczęściej karmiono nim zwierzęta hodowlane.

BAWARSKIE PRAWO CZYSTOŚĆI – WODA, SŁÓD I CHMIEL

Można by się zastanawiać: dlaczego Bawarski Książę Wilhelm IV ustanawiając Bawarskie Prawo Czystości  w 1516 wskazał właśnie na wodę, chmiel, oraz jęczmień, jako podstawowe składniki piwa? Historycy do dziś spierają się na ten temat, nie mogąc znaleźć jednoznacznej odpowiedzi.

BAWARSKIE PRAWO CZYSTOŚCI, A KLĘSKI GŁODOWE

Jednym z bardziej prawdopodobnych wyjaśnień tej zagadki był fakt, że zboże było zbyt cenne, żeby marnować je na warzenie piwa. Z kolei żyto i pszenicę rezerwowano dla piekarzy, wypiekających chleb. W czasach wojen i klęsk głodowych Bawarskie Prawo Czystości miało więc ekonomiczne uzasadnienie.

Co więcej, piwa pszeniczne mogły być warzone, ale tylko na specjalne pozwolenie księcia. Natomiast piwa żytnie odeszły w zupełne zapomnienie – aż do dzisiejszych czasów. Z ciekawostek godny odnotowania jest fakt, że bawarskie prawo czystości doczekało się jeszcze w tym samym wieku modyfikacji. Już w 1587 roku przy warzeniu piwa można było używać innych przyprawna przykład… jałowca!

NIEMIECKIE PRAWO CZYSTOŚCI – PIWO BEZ DROŻDŻY

PS: Ktoś mógłby spytać: dlaczego w Bawarskim Prawie Czystości nie ma miejsca na drożdże? – Odpowiedź jest prosta: wtedy jeszcze nie zdawano sobie sprawy z ich szczególnej roli w procesie warzenia. :) W 1906 roku do listy dozwolonych składników dołączono drożdże. Wcześniej nie domyślano się, jaką rolę mogą odegrać w procesie warzenia. Następnie dodano słód pszeniczny. Przykładem takiego piwa jest na przykład bawarski Weizen. W Niemczech obowiązuje obecnie Ustawa Piwna, która kontynuuje tradycję warzenia piw dolnej fermentacji przy pomocy czterech składników, czyli wody, słodu jęczmiennego, chmielu oraz drożdży. Jeśli chodzi o złote trunki górnej fermentacji to dopuszczono do użycia także inne słody, glukozę, cukier buraczany, trzcinowy, inwertowany. Umożliwia to między innymi produkcję piw pszenicznych. W takich sytuacjach mówimy już o Niemieckim Prawie Czystości.

Obecnie stosowanie Bawarskiego Prawa Czystości nie jest obowiązkowe, a każdy browar opracowuje swoją własną recepturę. Browary mają zupełną dowolność, no chyba, że są zafiksowane na punkcie tradycji. ;)